20 października 2017

Cel konferencji

Archiwum Główne Akt Dawnych i Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie zapraszają do zgłaszania referatów do programu konferencji naukowej, która odbędzie się 20 października 2017r. w terminie do 28 IV 2017 r. na adres e-mail: jkrochmal@agad.gov.pl lub do Archiwum Głównego Akt Dawnych (00-263 Warszawa, ul. Długa 7).
Planowana jest publikacja materiałów pokonferencyjnych.
Organizatorzy nie pobierają opłat konferencyjnych.

„Drogi do niepodległości 1914-1918” to cykl konferencji naukowych poświęconych kolejnym etapom budowy państwowości polskiej. Pierwsza z nich odbyła się 8 XI 2016 r. w związku z setną rocznicą aktu 5 listopada 1916 r. W bieżącym roku odbędzie się kolejna, z okazji setnej rocznicy powołania Rady Regencyjnej. Ostatnie spotkanie zostanie zorganizowane jesienią 2018 r., w związku z obchodami setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.
Tematykę konferencji z okazji stulecia Rady Regencyjnej wyznaczają przyczyny i konsekwencje jej powołania. Rada Regencyjna, utworzona na mocy patentu z 12 września 1917 r. wydanego przez cesarzy niemieckiego Wilhelma i austro-węgierskiego Karola, sprawowała czasowo najwyższą władzę państwową w Królestwie Polskim do czasu jej przekazania wyłonionemu królowi lub regentowi. Rada Regencyjna była kolejnym (po Tymczasowej Radzie Stanu) etapem budowy państwa polskiego na gruncie aktu 5 listopada 1916 r. Jej utworzenie wiązało się z niemieckimi planami ekspansji na Wschód i przeciwdziałaniem wpływom rewolucyjnym, przy coraz bardziej malejącej roli Austro-
Węgier w rozwiązaniu sprawy polskiej. W skład Rady Regencyjnej weszli: arcybiskup warszawski Aleksander Kakowski, książę Zdzisław Lubomirski i Józef Ostrowski. Jej znaczenie polegało na uregulowaniu dekretami wielu ważnych kwestii ustrojowych, ogłaszanych w Dzienniku Ustaw i Monitorze Polskim, powoływaniu rządów, przeprowadzeniu wyborów do Rady Stanu, sprawującej władzę ustawodawczą, rozbudowaniu administracji państwowej, stworzeniu podstaw Wojska Polskiego i zalążków służby dyplomatycznej. W manifeście z 7 października 1918 r. Rada Regencyjna uznała dążenie narodu polskiego do niepodległości i utworzenia zjednoczonego państwa z dostępem do morza. Rozpoczęła też przejmowanie od władz okupacyjnych całej administracji. 11 listopada 1918 r. Rada Regencyjna przekazała władzę wojskową i naczelne dowództwo wojskowe Józefowi Piłsudskiemu, a 14 listopada także swoje obowiązki, kończąc tym samym swą działalność.
W przeciwieństwie do TRS Rada Regencyjna i rządy przez nią mianowane miały już określone, choć ograniczone, atrybuty władzy państwowej, a utworzona przez nią administracja i ustanowiony porządek prawny został uznany przez II Rzeczpospolitą.

Program

Szczegółowy plan konferencji

10:00 — 10:20
Powitanie – dr Hubert Wajs (dyrektor AGAD)

Wystąpienia Gości (VIP)

10:20 — 10:40
prof. dr hab. Dariusz Makiłła (Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie),

Prawnoustrojowa i polityczna pozycja Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego w latach 1917–1918.

10:40 — 11:00
dr Karolina Studnicka-Mariańczyk (Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie),

„…Jaki ojciec, taki syn…” – droga do kariery politycznej Józefa, syna Aleksandra Ostrowskiego herbu Korab.

11:00 — 11:20
prof. dr hab. Wojciech Morawski (Szkoła Główna Handlowa),

U kresu sił. Międzynarodowy kontekst działalności Rady Regencyjnej w końcowym okresie Wielkiej Wojny.

11:20 — 11:20
Stéphanie Manfroid (Mundaneum, Mons, Belgia),

Henri La Fontaine, Nobel Prize winner.

11:40 — 12:00
Dyskusja.
12:00 — 12:30
Otwarcie wystawy „Henri La Fontaine and the Mundaneum”.
12:30 — 13:00
Przerwa
13:00 — 13:20
prof. Jan Żupanicz (Uniwersytet Karola w Pradze, Czechy),

Polnische Frage als innenpolitisches Problem im Österreich-Ungarn im Ersten Weltkrieg/ The Polish Question as internal Problem in Austria-Hungary in the First World War.

13:20 — 13:40
prof. Václav Horčička (Uniwersytet Karola w Pradze, Czechy),

Austria-Hungary, Treaty of Brest-Litovsk and the Polish Question (1917-1918).

13:40 — 14:00
dr hab. prof. AGAD Jerzy Gaul (Archiwum Główne Akt Dawnych),

Austro-Węgry wobec powołania i działalności Rady Regencyjnej.

14:00 — 14:20
dr hab. prof. UR Paweł Grata (Uniwersytet Rzeszowski),

Problemy skarbowości w działaniach Rady Regencyjnej.

14:20 — 14:40
Dyskusja.
14:40 — 15:00
Przerwa
15:00 — 15:20
mgr Piotr Kaliszewski (Uniwersytet Warszawski),

U podstaw organizacji Wojska Polskiego – rola Rady Regencyjnej w tworzeniu Polskiej Siły Zbrojnej.

15:20 — 15:40
mgr Dawid Dziurkowski (Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie),

Rada Regencyjna wobec niepodległości Polski jesienią 1918 roku.

15:40 — 16:00
dr Jerzy Łazor (Szkoła Główna Handlowa),

„Monitor Polski” Rady Regencyjnej jako czasopismo polityczne.

16:00 — 16:20
dr Henryk Bartoszewicz (Archiwum Główne Akt Dawnych),

Kierunek wschodni aktywności dyplomatycznej Rady Regencyjnej.

16:20 — 16:30
Dyskusja.
16:30 — 17:00
Przerwa
17:00 — 17:20
Grzegorz Szymborski (Uniwersytet Warszawski),

Rada Regencyjna Królestwa Polskiego jako głowa państwa – aspekty konstytucyjne i teoretycznoprawne.

17:20 — 17:40
dr Jacek Krochmal (Archiwum Główne Akt Dawnych),

Rada Regencyjna a powołanie sieci polskich archiwów państwowych.

17:40 — 18:00
Dyskusja i podsumowanie obrad.

Konferencję dofinansowała:

Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych
Miejsce konferencji

Pałac Raczyńskich (AGAD)
Warszawa, ul. Długa 7

Kontakt do organizatora

Adres e-mail: jkrochmal@agad.gov.pl

© 2024 Wszystkie prawa zastrzeżone.